Terry Smith – “Warren Buffett của nước Anh”
Terry Smith – “Warren Buffett của nước Anh”
Xin chào các bạn!
Tại thế giới đầu tư, khi nhắc đến những nhà đầu tư có phong cách kiên định và chiến lược tập trung vào doanh nghiệp chất lượng, người ta thường nghĩ ngay đến Warren Buffett. Nhưng ở Anh, có một nhà đầu tư khác cũng theo đuổi triết lý tương tự, thậm chí được mệnh danh là “Warren Buffett của nước Anh” – đó chính là Terry Smith.
Từ cậu bé say mê số liệu đến nhà đầu tư tài ba
Tuổi Thơ Trong Một Gia Đình Bình Dị
Terry Smith sinh năm 1953 tại East London, Anh Quốc – một khu vực có nền kinh tế khiêm tốn so với trung tâm tài chính London. Gia đình ông thuộc tầng lớp lao động, không có truyền thống đầu tư hay kinh doanh. Cha ông là một công nhân trong ngành xây dựng, còn mẹ làm công việc nội trợ.
Mặc dù lớn lên trong một môi trường không có điều kiện tài chính dồi dào, nhưng ngay từ nhỏ, Smith đã bộc lộ trí tuệ sắc sảo và sự tò mò đặc biệt với các con số. Khác với những đứa trẻ cùng trang lứa, ông không bị hấp dẫn bởi các trò chơi mà lại thích đọc báo tài chính và tìm hiểu về cách các công ty hoạt động.
💡 Một kỷ niệm thú vị: Khi mới 12 tuổi, Smith đã có sở thích đọc các báo cáo tài chính của những công ty lớn như Unilever hay Rolls-Royce. Điều này khiến cha mẹ ông không khỏi ngạc nhiên, vì họ không hiểu tại sao con trai mình lại đam mê những con số khô khan như vậy.
Những Năm Tháng Học Tập Và Sự Yêu Thích Lịch Sử
Mặc dù có niềm đam mê với tài chính, nhưng khi đến tuổi đại học, Terry Smith lại quyết định theo học chuyên ngành lịch sử tại Cardiff University.
📌 Tại sao lại là lịch sử, mà không phải tài chính hay kinh doanh?
Terry Smith tin rằng lịch sử là môn học giúp con người hiểu về sự phát triển của xã hội, các chu kỳ kinh tế và những yếu tố tác động đến thành bại của các đế chế trong quá khứ. Điều này có liên quan mật thiết đến đầu tư, bởi vì việc phân tích các xu hướng dài hạn luôn quan trọng hơn là chỉ nhìn vào những biến động ngắn hạn.
🎓 Sau khi tốt nghiệp, thay vì trở thành một nhà sử học, Smith quyết định theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực tài chính – nơi ông có thể áp dụng cả tư duy phân tích logic và khả năng đánh giá xu hướng dài hạn mà ông đã học được từ lịch sử.
Bước Chân Đầu Tiên Vào Ngành Tài Chính
Sau khi ra trường, Smith bắt đầu làm việc trong lĩnh vực tài chính, nhưng không phải ở vị trí đầu tư ngay lập tức.
📌 Công việc đầu tiên của ông là làm trong bộ phận phân tích tài chính tại một ngân hàng lớn. Ở đây, Smith có cơ hội nghiên cứu hàng trăm công ty và học hỏi về cách đánh giá một doanh nghiệp.
⚡ Dần dần, ông nhận ra rằng nhiều công ty sử dụng các thủ thuật kế toán để làm đẹp báo cáo tài chính, nhưng thực chất tình hình kinh doanh của họ không hề tốt. Điều này đã thôi thúc ông đi sâu vào nghiên cứu cách hoạt động thực sự của các doanh nghiệp và tìm ra những công ty có giá trị thực sự.
🔹 Chính trong giai đoạn này, tư duy đầu tư của Terry Smith bắt đầu hình thành: Ông không chỉ quan tâm đến những con số bề ngoài, mà muốn hiểu rõ bản chất thật sự của doanh nghiệp trước khi quyết định đầu tư.
Sự nghiệp trước khi thành lập Fundsmith
Thành Công Tại Barclays Và Sự Thẳng Thắn Gây Tranh Cãi
Sau khi làm việc tại một số tổ chức tài chính lớn, Terry Smith gia nhập Barclays de Zoete Wedd (BZW) – bộ phận ngân hàng đầu tư của Barclays vào năm 1990.
🚀 Tại đây, ông nhanh chóng khẳng định tên tuổi nhờ khả năng phân tích tài chính sắc bén và tư duy phản biện mạnh mẽ. Không giống nhiều chuyên gia tài chính chỉ tập trung vào những con số bề ngoài, Smith đi sâu vào bản chất thực sự của doanh nghiệp, đặc biệt là cách họ báo cáo lợi nhuận và vận hành tài chính.
💡 Terry Smith sớm nổi tiếng là một nhà phân tích không ngại vạch trần sự thật – ngay cả khi điều đó ảnh hưởng đến các tập đoàn lớn. Sự thẳng thắn này giúp ông có được sự tín nhiệm của giới đầu tư, nhưng cũng khiến nhiều công ty cảm thấy khó chịu.
“Accounting for Growth” – Cuốn Sách Gây Chấn Động
📌 Năm 1992, Terry Smith xuất bản một báo cáo phân tích mang tên “Accounting for Growth”, trong đó ông vạch trần cách mà nhiều công ty Anh quốc sử dụng thủ thuật kế toán để làm đẹp báo cáo tài chính.
💥 Những phát hiện gây sốc:
🔹 Nhiều doanh nghiệp dùng kế toán sáng tạo để thổi phồng doanh thu và giấu đi các khoản lỗ.
🔹 Một số công ty sử dụng các chiêu trò kế toán để tạo ra lợi nhuận ảo, trong khi thực tế tình hình tài chính rất yếu kém.
🔹 Các tập đoàn tài chính và kiểm toán không thực sự minh bạch, khiến nhà đầu tư cá nhân dễ bị đánh lừa.
💡 Lời cảnh báo: Terry Smith cảnh báo rằng những công ty sử dụng các thủ thuật này có thể gặp rủi ro sụp đổ trong tương lai khi không thể tiếp tục duy trì mức tăng trưởng ảo.
📌 Tuy nhiên, báo cáo này không chỉ đơn thuần là một bài phân tích tài chính – nó trở thành một “cuốn sách hướng dẫn” về cách các công ty có thể thao túng số liệu để trông có vẻ thành công hơn thực tế.
💥 Hậu quả: Cuốn sách bị cấm nội bộ tại Barclays
🔹 Cuốn sách nhanh chóng trở thành một trong những cuốn sách tài chính bán chạy nhất tại Anh Quốc. Nhưng cũng chính vì nội dung quá thẳng thắn, Barclays đã yêu cầu dừng phát hành và cấm nhân viên nội bộ đọc nó.
🔹 Một số công ty bị chỉ trích trong cuốn sách đã gây áp lực lên Barclays để loại bỏ Terry Smith.
📌 Kết quả: Cuối năm 1992, Terry Smith bị Barclays sa thải.
Bị Sa Thải Nhưng Trở Thành Huyền Thoại
🚀 Thay vì coi đây là một thất bại, Terry Smith biến sự kiện này thành một bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp.
📌 Sách “Accounting for Growth” trở thành một tài liệu kinh điển về cách đánh giá báo cáo tài chính của các công ty. Nó giúp nhà đầu tư cá nhân hiểu hơn về những “cái bẫy” trong sổ sách kế toán và tránh bị lừa bởi các con số trên bề mặt.
🔹 Sau khi bị sa thải, Terry Smith tiếp tục làm việc trong ngành tài chính, đảm nhiệm nhiều vai trò cấp cao khác nhau trước khi quyết định thành lập Fundsmith vào năm 2010.
💡 Bài học quan trọng từ sự kiện này:
✅ Thẳng thắn trong tài chính có thể khiến bạn gặp rắc rối, nhưng về lâu dài, sự trung thực và minh bạch luôn chiến thắng.
✅ Để đầu tư thành công, không chỉ nhìn vào con số trên báo cáo tài chính – mà cần hiểu rõ bản chất thực sự của doanh nghiệp.
🚀 Terry Smith đã biến một vụ sa thải thành đòn bẩy giúp ông xây dựng danh tiếng và sau này trở thành một trong những nhà đầu tư vĩ đại nhất nước Anh.
Thành lập Fundsmith – Công ty quản lý quỹ huyền thoại
Sau nhiều năm làm việc trong ngành tài chính và chứng kiến những sai lầm phổ biến của giới đầu tư, Terry Smith quyết định thành lập quỹ đầu tư của riêng mình vào năm 2010. Mục tiêu của ông rất rõ ràng: Chỉ đầu tư vào những công ty tốt nhất trên thế giới và giữ chúng trong dài hạn.
📌 Terry Smith từng nói:
“Tại sao tôi phải bán một công ty tuyệt vời để mua một công ty kém hơn?”
Ông tin rằng đa số các nhà đầu tư thất bại không phải vì chọn sai cổ phiếu, mà vì họ giao dịch quá nhiều, chạy theo những xu hướng ngắn hạn thay vì kiên nhẫn nắm giữ những doanh nghiệp vĩ đại.
Chiến Lược Đầu Tư Của Fundsmith
🔹 Fundsmith được xây dựng dựa trên ba nguyên tắc cốt lõi:
1️⃣ Chỉ đầu tư vào các công ty chất lượng cao
✅ Các công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, thương hiệu mạnh và khả năng duy trì lợi nhuận cao.
✅ Doanh nghiệp phải có sản phẩm hoặc dịch vụ không dễ bị thay thế và có mô hình kinh doanh ổn định.
2️⃣ Không trả giá quá cao
✅ Terry Smith tin rằng mua một doanh nghiệp tuyệt vời với giá hợp lý tốt hơn là mua một doanh nghiệp trung bình với giá rẻ.
✅ Ông không theo đuổi các cổ phiếu giá rẻ hoặc những công ty có thể tăng trưởng đột biến nhưng rủi ro cao.
3️⃣ Không can thiệp quá nhiều
✅ Khi đã mua cổ phiếu, ông giữ lâu dài và để doanh nghiệp tự phát triển thay vì liên tục mua bán ngắn hạn.
✅ Điều này giúp Fundsmith tránh được chi phí giao dịch cao và tận dụng được sức mạnh của lãi kép.
📌 Câu nói nổi tiếng của Terry Smith:
“Nếu bạn có một doanh nghiệp tuyệt vời, tại sao bạn lại muốn bán nó? Mục tiêu của chúng tôi là tìm ra những công ty như vậy và nắm giữ chúng mãi mãi.”
Ba Tiêu Chí Chọn Công Ty Của Fundsmith
🔹 Để một công ty lọt vào danh mục đầu tư của Fundsmith, nó phải đáp ứng cả ba tiêu chí khắt khe sau:
✅ Lợi nhuận cao và bền vững
- Công ty phải có ROCE (lợi nhuận trên vốn sử dụng) cao và duy trì ổn định trong nhiều năm.
- Lợi nhuận không được đến từ các yếu tố tạm thời hoặc ngắn hạn.
✅ Ít nợ và có dòng tiền mạnh
- Công ty không phụ thuộc quá nhiều vào nợ vay, giúp chống chịu tốt trong khủng hoảng.
- Dòng tiền ổn định và dồi dào giúp doanh nghiệp có thể tự tài trợ cho tăng trưởng mà không cần huy động vốn từ bên ngoài.
✅ Có khả năng tái đầu tư lợi nhuận
- Công ty có thể tái đầu tư lợi nhuận để mở rộng mà không cần gọi vốn mới.
- Tăng trưởng phải đến từ nội lực chứ không phải từ các thương vụ thâu tóm rủi ro cao.
📌 Terry Smith đặc biệt thích các công ty có mô hình kinh doanh đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả. Một số doanh nghiệp tiêu biểu trong danh mục đầu tư của Fundsmith bao gồm:
🔹 Microsoft (MSFT) – Lợi thế cạnh tranh mạnh, dòng tiền cực kỳ ổn định.
🔹 PepsiCo (PEP) – Thương hiệu toàn cầu, sản phẩm có nhu cầu bền vững.
🔹 L’Oréal (OR.PA) – Sở hữu nhiều thương hiệu mỹ phẩm hàng đầu thế giới.
🔹 Novo Nordisk (NOVO-B.CO) – Công ty dược phẩm hàng đầu trong lĩnh vực điều trị tiểu đường.
💡 Điểm chung của những công ty này:
✅ Họ không cần liên tục đổi mới để duy trì lợi nhuận.
✅ Sản phẩm của họ có sự trung thành cao từ khách hàng.
✅ Họ có khả năng tăng giá sản phẩm mà không mất khách hàng.
Tăng Trưởng Ấn Tượng Của Fundsmith
🚀 Kể từ khi ra mắt vào năm 2010, Fundsmith đã đạt mức lợi nhuận phi thường.
✅ Từ 2010 – 2023, Fundsmith đạt mức lợi nhuận trung bình hàng năm khoảng 15%, vượt xa chỉ số S&P 500 và nhiều quỹ đầu tư khác.
✅ Tính đến 2023, Fundsmith đã quản lý hơn 40 tỷ bảng Anh, trở thành một trong những quỹ đầu tư lớn nhất của Anh Quốc.
📌 Một trong những điểm đặc biệt nhất của Fundsmith là gì?
🔹 Họ chỉ sở hữu khoảng 20-30 cổ phiếu trong danh mục – khác với nhiều quỹ đầu tư đa dạng hóa quá mức.
🔹 Họ không chạy theo xu hướng – không đầu tư vào tiền điện tử hay các công ty công nghệ chưa có lợi nhuận.
💡 Bài học từ Terry Smith:
✅ Hãy kiên nhẫn và tập trung vào những doanh nghiệp vĩ đại.
✅ Đừng cố gắng “đánh bại thị trường” bằng cách mua bán liên tục – thay vào đó, hãy mua đúng và giữ lâu dài.
Thành công của Fundsmith và những khoản đầu tư nổi bật
Quỹ Fundsmith Equity Fund – “Chỉ Cần Giữ Và Tăng Trưởng”
Fundsmith Equity Fund là một trong những quỹ đầu tư thành công nhất tại Anh Quốc, với tỷ suất lợi nhuận trung bình hơn 15% mỗi năm kể từ khi thành lập.
🔹 Những công ty mà Terry Smith yêu thích:
✔ Microsoft – Một doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ.
✔ L’Oréal – Công ty mỹ phẩm hàng đầu thế giới, sở hữu những thương hiệu mạnh như Lancôme, Maybelline.
✔ PepsiCo – Không chỉ là công ty nước giải khát, PepsiCo còn có một danh mục thực phẩm lớn với các thương hiệu như Lay’s, Quaker.
✔ Novo Nordisk – Công ty dược phẩm hàng đầu chuyên về điều trị tiểu đường.
📌 Terry Smith luôn tránh xa các công ty tài chính và năng lượng vì ông cho rằng chúng quá phức tạp và dễ bị ảnh hưởng bởi biến động kinh tế.
Những lời khuyên đầu tư của Terry Smith
✅ Đừng cố gắng “đánh bại thị trường” trong ngắn hạn. Hãy tập trung vào đầu tư dài hạn.
✅ Mua cổ phiếu của công ty tốt và giữ nó trong thời gian dài thay vì liên tục giao dịch.
✅ Đừng chạy theo xu hướng đầu tư nhất thời. Hãy tập trung vào các doanh nghiệp có giá trị thực sự.
✅ Thành công trong đầu tư không đến từ việc mua bán liên tục, mà đến từ việc nắm giữ những công ty tuyệt vời trong nhiều năm.
Kết Luận – Di sản của Terry Smith
Terry Smith không chỉ là một nhà đầu tư thành công mà còn là người có ảnh hưởng lớn đến tư duy đầu tư giá trị tại Anh.
📌 Ông được coi là “Warren Buffett của nước Anh” vì chiến lược đầu tư dài hạn, kiên định và không chạy theo xu hướng ngắn hạn.
🚀 Với quỹ Fundsmith và triết lý đầu tư tập trung vào doanh nghiệp chất lượng, Terry Smith đã chứng minh rằng kiên nhẫn và kỷ luật trong đầu tư có thể mang lại thành công vượt trội.
